Zaterdag 13 mei werden de winnaars bekendgemaakt en overhandigde wethouder Harry van Huijstee de prijzen. In de categorie ‘Edese scholieren’ ging Jasper Bos er met de eerste prijs vandoor met het idee van een slimme app. Onder de Edese inzendingen won Krijn Driessen met zijn idee ‘wegsponsoren’ van afval. Het idee Rommelroute, ingezonden door een vijftal Delftse studenten, werd uitgeroepen tot landelijke winnaar.

Jasper Bos kreeg een cheque ter waarde van € 250,-  voor zijn Prullenbak-radar, een app om prullenbakken mee te kunnen vinden. Juryvoorzitter en projectleider Sigrid Keek: “We waren met name gecharmeerd van het spelelement in Jaspers plan.” De Kauwgumprullenbak van Lorraine van der Spoel was goed voor een tweede plek. Het idee Prullenbakkenpoppen van Cecile Gunsing, Dana van den Berg en Julia van Roomen belandde op de derde plaats.

Bij de Edenaren vielen ook Judith Klostermann en Annemarie Bruil in de prijzen. De eerste met een competitie voor scholen voor de schoonste schoolomgeving en een opruim set voor wandelaars en fietsers. De tweede met een Buurt BBQ en wedstrijdje zwerfafval zoeken.

Het beste landelijke idee, de Rommelroute, scoorde hoog op originaliteit, effectiviteit en praktische uitvoerbaarheid. Thomas Lensvelt en zijn medestudenten verdienden € 1000,- met dit plan voor een rondreizend circus van interactief en informatief straatmeubilair.

Nu de prijswinnaars bekend zijn gemaakt, gaat de gemeente de verschillende plannen uitwerken. Wethouder Harry van Huijstee: “Dit doen we het liefst in samenwerking met de bedenkers. Daarnaast  zullen we de rest van de in totaal 85 inzendingen gebruiken om de huidige projecten van Ede Schoon te verbeteren en ter inspiratie voor het programma in de toekomst. Er zitten namelijk zoveel gekke, creatieve en inspirerende ideeën tussen! We zijn ontzettend blij met alle input.”

Inleiding
De gemeente Ede heeft de inwoners van Ede, in het bijzonder middelbare scholieren, en andere innovatieve mensen in heel Nederland gevraagd om hun idee in te sturen tegen zwerfafval. Er gebeurt al veel om Ede zwerfafval vrij te maken en te houden, maar dé oplossing voor het zwerfafvalprobleem is er nog niet. We waren daarom op zoek naar vernieuwende ideeën om zwerfafval te voorkomen en/of op te ruimen.

Ingediende ideeën kunnen een plek krijgen in de gemeentelijke zwerfafvalaanpak ‘Ede Schoon’. We willen jullie allemaal bedanken voor jullie inzending. Ook als je niet in de prijzen bent gevallen betekent dit niet dat je moeite voor niks is geweest. We zijn zeker geïnspireerd geraakt door jullie concepten!

85 inzendingen
De jury bestond uit drie medewerkers van adviesbureau PLANterra en drie medewerkers van de gemeente Ede, alle drie lid van het team dat werkt aan Ede Schoon. Er waren in totaal 85 inzendingen. Hiervan waren 8 inzendingen van inwoners uit Ede, 11 van middelbare scholieren die in Ede naar school gaan en 66 landelijke inzendingen.

Belangrijke criteria bij het beoordelen van de inzendingen waren het verwachte effect op de korte termijn (binnen één jaar) en de originaliteit van het concept. We merkten dat een deel van de inzendingen in onze ogen moeite had om op kortere termijn te ‘’scoren’’. Verder zagen we dat een deel van de aangedragen ideeën gaat over het ‘pimpen’ van afvalbakken of over het geluid laten produceren van afvalbakken à la ‘Holle Bolle Gijs’ van de Efteling. Dit zijn op zich leuke ideeën, maar in onze ogen niet dermate vernieuwend dat deze ideeën de winnaars konden zijn.

Verder speelde de praktische uitvoering van het idee een belangrijke rol om een idee wel of niet als mogelijk prijswinnend te selecteren. Om in de prijzen te kunnen vallen moest een idee eigenlijk op al deze onderdelen goed scoren. Draagvlak en duurzaamheid gaven de ideeën die hieraan aandacht besteed hadden bonuspunten.

Ieder jurylid had zijn of haar eigen favoriete ideeën en na een uitgebreide onderlinge discussie zijn we uiteindelijk tot de volgende winnende concepten gekomen. De rangschikking van de prijswinnaars wordt bekend tijdens de prijsuitreiking op zaterdag 13 mei!

Winnaars landelijke inzendingen
De winnaars onder de landelijke inzendingen zijn, op alfabetische volgorde:
- Door van der Wiel, Ilse Galama, Tessa Leferink, Thomas den Heeten en Thomas Lensvelt met ‘De RommelRoute’
- Florentijn Proost met ‘Scatter’
- Kristiina Ranta met ‘Loop een blokje met me om’

De RommelRoute: een reizend circus van interactief en informatief straatmeubilair, dat maandelijks verplaatst om een ander deel van gebruikers van een stukje Ede aan te zetten tot opruimen. Een heel origineel idee dat door de opvallendheid ervan op korte termijn een effect zal hebben. Bovendien is dit concept relatief eenvoudig te verplaatsen van locatie naar locatie (bijvoorbeeld alle hotspots). De praktische uitvoering vraagt wel wat van de gemeente, maar is wel goed mogelijk.

Scatter: een app die mensen aanmoedigt hun eigen afval en gevonden zwerfafval weg te gooien. Een heel compleet uitgewerkte inzending. In de app is ook een overzicht opgenomen van waar veel zwerfafval gevonden wordt, een battle en communicatiemiddelen (zie poster op de foto).

Loop een blokje met me om: door in de openbare ruimte afvalgrijpers op te hangen aan lantaarnpalen worden toevallige voorbijgangers aangemoedigd om een afvalgrijper te gebruiken. De grijper kan bij het volgende ophangpunt weer worden ingeleverd. Een heel origineel idee waarvan we verwachten dat het op korte termijn een effect gaat hebben. Een mooi bijkomend effect is dat het de inwoners van Ede kan stimuleren om meer te bewegen.

Winnaars middelbare scholieren van Ede
De winnaars onder de middelbare scholieren van Ede zijn, op alfabetische volgorde:
- Cecile Gunsing, Dana van den Berg en Julia van Roomen met ‘Prullenbakkenpoppen’
- Jasper Bos met ‘De Prullenbak-radar’
- Lorraine van der Spoel met ‘De Nieuwe Kauwgomprullenbak’

Prullenbakkenpoppen: dit idee omvat het gebruik van de twee karakteristieke beelden ‘Chico en Chica’ als prullenbakken. Herkenbaar, opvallend en grappig! Een goed uitgewerkt en origineel idee. Wel wat lastig in de uitvoering, maar we gaan hier zeker over nadenken.

De Prullenbak-radar: dit idee stelt voor een app te ontwikkelen om prullenbakken mee te kunnen vinden, ofwel via een plattegrond ofwel met een radar zodat het een spelletje wordt. Op de bakken een QR-code om foto’s en complimenten te verdienen. Leuk doordat er een spelelement in zit!

De Nieuwe Kauwgomprullenbak: een prullenbak speciaal voor kauwgom. En een heel duurzame oplossing, want de kauwgom wordt weer hergebruikt als grondstof voor rubbersoorten die worden gebruikt in afvoersystemen. Wat fijn dat er een oplossing is voor het ‘kauwgom’-probleem. Het lijkt ons goed om dit in drukke gebieden te gaan toepassen, bijvoorbeeld rond scholen en in winkelcentra.

Winnaars Edese inzendingen
De winnaars onder de Edese inzendingen zijn, op alfabetische volgorde:
- Annemarie Bruil met ‘Buurt BBQ en wedstrijdje zwerfafval zoeken’
- Judith Klostermann met ‘Automobilisten, scholieren en bouwbedrijven’
- Krijn Driessen met ‘Het Weg sponsoren van zwerfafval’

Buurt BBQ en wedstrijdje zwerfafval zoeken: zwerfafval verzamelen in teams d.m.v. een wedstrijd, met een puntensysteem met bonuspunten voor afval dat niet vergaat en een wisselbeker. En om te vieren dat de omgeving schoon is een afsluiting met een BBQ. Dit idee wint niet vanwege de originaliteit, maar wel vanwege het verwachte effect op korte termijn en ingebouwde herhaling met de wisselbeker, het duurzame aspect (bonuspunten voor afval dat niet vergaat), het draagvlak en de praktische uitvoerbaarheid.

Automobilisten, scholieren en bouwbedrijven: een inzending met allerlei ideeën om zwerfafval tegen te gaan. De twee ideeën waarop deze inzending wint zijn ‘afvalmonitoring bij scholen’, om zo scholen een competitie tegen elkaar te laten aangaan voor de schoonste schoolomgeving.  En ‘een handige, lichte, kleine (opvouwbare) opruimset voor wandelaars en fietsers’.

Het Weg sponsoren van zwerfafval: lokale scholen, verenigingen, bedrijven, kerken en individuen stimuleren een weg te sponsoren. Met het sponsoren van de weg stimuleer je om het zwerfafval op die weg op te ruimen. Tegelijkertijd promoot je dit ook met een bordje langs de weg. Een heel origineel idee dat volgens de jury op relatief korte termijn een effect kan hebben op het verminderen van zwerfafval.

Overige toppers
Inzendingen die ook prijswaardig waren, maar net niet hebben gewonnen zijn:
- Martin Voorma met ‘Printit’
- Myrthe Schols en Pascal Boekee met ‘Doedels’
- Stefan Ton met ‘De gooi het lekker weg app’
- Tim Kiers met ‘Verpakkingsvrije scholen en verenigingen’

Print it: laat de dak- en thuislozen uit het bestaande project Zie Zo met een 3D printer souvenirs maken uit het plastic afval. Een heel origineel idee. We denken alleen dat in de praktische uitvoerbaarheid, de kosten en de baten niet tegen elkaar opwegen.

Doedels: mascottes maken van ‘Doedels’, poppetjes die door scholieren op de basisscholen in Ede voor hun wijk ontworpen worden. Goed uitgewerkt concept dat begint bij de jongste inwoners van Ede. Goede uitwerking ook van het idee om per wijk een wedstrijdje met elkaar aan te gaan, de Doedels uitspraken te laten doen over zwerfafval en zowel het offline als online aspect is meegenomen. We vinden het idee heel goed en nemen dit mee, maar we verwachten veel werk aan de praktische uitvoerbaarheid te hebben en twijfelen aan het draagvlak bij de basisscholen hiervoor.

De gooi het lekker weg app: een app om inwoners van Ede te stimuleren hun afval weg te gooien. Een jury beoordeelt foto’s van het weggooien van afval. Prima idee, maar de praktische uitvoerbaarheid (met een benodigde jury) scoort wat minder. Wel slim om de lokale winkeliers met een ‘puntenshop’ aan de app te koppelen! Dit nemen we zeker mee.

Verpakkingsvrije scholen en verenigingen: verpakkingen bij scholen en verenigingen voorkomen doordat scholen en verenigingen verpakkingsvrij inkopen (bijv. drankautomaten waarbij men een eigen drinkbeker meeneemt) en waar dat niet kan de spullen uit de verpakking in een automaat te leggen of in grootverpakkingen in te kopen. Heel goed idee om het afval bij de bron aan te pakken! Wij verwachten echter dat het draagvlak bij scholen en verenigingen beperkt zal zijn en dat het effect op zwerfafval buiten op straat gering is.

Vervolg
We gaan met de prijswinnaars in gesprek om te zien of zij met ons willen samenwerken om hun aangedragen idee ook daadwerkelijk te gaan implementeren. Natuurlijk kan dit niet voor alle ideeën tegelijk. Hier wordt een planning voor gemaakt in tijd en kosten.

Ideeën die niet hebben gewonnen, maar wel inspiratie bieden om de lopende projecten van Ede Schoon te verbeteren, gaan we graag gebruiken in de aanpak van Ede Schoon.

Ook waren er ideeën die niet op korte termijn geïmplementeerd kunnen worden, maar voor in de toekomst mooie mogelijkheden bieden. Deze bewaren we en we houden in de gaten wanneer we deze ideeën kunnen realiseren.

Bedankt!
We zijn erg blij met alle creatieve, gekke en mooie ideeën om zwerfafval tegen te gaan. Iedereen ontzettend bedankt voor het indienen van jouw idee tegen zwerfafval!

Het gaat goed met jullie ideeën tegen zwerfafval! We hebben al veel leuke, gekke, duurzame en sociale plannen binnen gekregen.

Vlogster Lois Peperkamp maakte speciaal voor deze City Challenge een leuke vlog over zwerfafval: https://youtu.be/QfcIaMomf0I

Over 10 dagen sluit de challenge. We zijn heel benieuwd welke plannen er nog binnen komen!